Słowo „ustawianie” sugeruje pasywną postawę modela i całkowite przeniesienie odpowiedzialności za układ kadru na fotografa. Rzeczywiście niekiedy tak się zdarza, lecz najlepsze i najciekawsze efekty można osiągnąć przede wszystkim dzięki współpracy między modelem a fotografem.

Relacje między pozującym a autorem zdjęć dodatkowo komplikują się w sytuacji, gdy pozujący nie jest zawodowcem. Brak doświadczenia sprawia, że stremowany model postawiony przed uważnym okiem obiektywu może zachowywać się nieporadnie i sztucznie. Oswojenie takiego człowieka z pozowaniem może wymagać sporo czasu i cierpliwości. Jak już wspomniałem, udana sesja wymaga zaangażowania obydwu stron spektaklu.

----- R E K L A M A -----

OFERTA BLACK FRIDAY

Leica Q2 Monochrom (3252 zdj.)

19999 zł 17999 zł

Canon 28-70/2 RF L USM

10999 zł 9899 zł

Sony A7R IV (15263 zdj.)

8299 zł 7054 zł

Fujifilm GFX 100S (443 zdjęcia)

13999 zł 12599 zł

Im bardziej niezobowiązujący charakter fotografii, tym mniejszej kontroli nad modelem można się spodziewać. Na przykład w przypadku fotografii ulicznej trudno oczekiwać, by ludzie chętnie pozowali zgodnie ze wskazówkami fotografa. W takich sytuacjach można jedynie uważnie obserwować ruchy wykonywane przez człowieka i nacisnąć spust migawki w odpowiednim momencie. Jeszcze większych problemów mogą nastręczać małe dzieci; szczególnie jeśli nie mają ochoty na pozowanie!

Rola pozowania i wpływ fotografa na ostateczny kształt zdjęcia mogą być bardzo różne w zależności od stylu i charakteru portretu. Niemniej większość fotografów jest zgodna co do tego, że kierowanie modelem wymaga nie tylko zmysłu choreograficznego, lecz także świetnych zdolności interpersonalnych i znajomości ludzkiej psychiki.

Jeśli chodzi o czysto estetyczną stronę zagadnienia, bardzo istotna jest umiejętność patrzenia na ciała i twarze w sposób abstrakcyjny, jak na zwykłe elementy kompozycji. Jeśli stojąca przed Tobą osoba byłaby krajobrazem, to w jaki sposób byś ją zaaranżował, by uzyskać pożądany efekt? Portret powinien stanowić spójną, organiczną całość, w której każda część ciała zajmuje należne jej miejsce i jest pokazana z zachowaniem właściwych proporcji. Żaden detal kompozycji nie powinien wyglądać jak doczepiony na siłę.

Jednym z najważniejszych elementów, na które należy zwrócić uwagę podczas wykonywania portretów obejmujących całą sylwetkę (a nie tylko głowę), są dłonie. Jeśli nie zadbasz o ich właściwą choreografię, mogą wyglądać dziwnie i obco — zupełnie jak gdyby żyły własnym życiem lub należały do kogoś innego. Ponieważ źle ułożone dłonie mogą zniweczyć nawet najlepiej zapowiadający się portret, powinieneś się zatroszczyć o ich odpowiednie ułożenie. Odpowiednie, czyli takie, które nada sens całej sylwetce i będzie optycznie spójne z układem reszty ciała.

W wielu dobrych portretach główny akcent jest położony na twarz — skądinąd słusznie. Twarze nie są jednak zawieszone w próżni, lecz przynależą do ciała. Z tego względu większość portretów, nawet tych, w których twarz pełni kluczową rolę, powinna w jakiś sposób akcentować związek między nią a resztą ciała. W przypadku tego portretu postanowiłem zaakcentować jedność myśli i gestów, prosząc modelkę, by niemal oparła podbródek na ugiętej dłoni. 150 mm, 1/100 s przy przysłonie f/5,6 i czułości 100 ISO, z ręki

Jak wspomniałem już wcześniej, oczy są najważniejszym elementem wielu portretów. Z tego względu należy koniecznie zwrócić uwagę na wyraz oczu i na to, co się dzieje wokół nich. To klucz do udanego zdjęcia! Uśmiechnij się oczami — to jedna z rzeczy, o jakie najczęściej proszę swoich modeli.

Napięcie nie wygląda dobrze na zdjęciu. Spięcie i trema są znakomicie widoczne na twarzy — jej rysy tężeją i stają się nieco inne niż zwykle. Niestety, zdecydowana większość ludzi odczuwa tremę podczas fotografowania. Swobodna rozmowa, drobne żarty i dobrze dobrana muzyka w tle pozwalają złagodzić napięcie i rozluźnić się przed sesją. Na niektórych modeli świetnie działa odrobina aktywności fizycznej — na przykład przebiegnięcie kilku kroków lub podskoki.

Drewniane wnętrze z zabytkową, kolonialną komodą w tym przypadku nie przeszkadza, lecz stanowi ciekawe tło dla mojej córeczki, Katie Rose, i naturalne uzupełnienie tego środowiskowego portretu. Dzieci są jak żywe srebro, toteż jeśli zauważysz jakiś ciekawy gest lub minę, nie wahaj się ani chwili. 48 mm, 1/100 s przy przysłonie f/5,6 i czułości 500 ISO, z ręki

Różne okazje do przebieranek — takie jak Halloween — stanowią świetną, naturalną okazję do zrobienia pozowanych portretów dzieci i całych rodzin. Mali modele będą dumni ze swoich kostiumów i znacznie chętniej „poświęcą się dla fotografii”, co może na przykład oznaczać większą skłonność do wykonywania sugerowanych gestów i cierpliwość podczas pozowania. 29 mm, 1/13 s przy przysłonie f/4 i czułości 1000 ISO, z ręki

To zdjęcie stanowi świetny przykład roli dłoni i rąk w fotografii portretowej. Modelka nie była pewna, co zrobić z prawą ręką i dłonią. Wspólnie wypracowaliśmy pozę, pokazaną na tej fotografii: dziewczyna delikatnie ujmuje palcami koniec naszyjnika. Dotykanie, wskazywanie czy podtrzymywanie jakiegoś detalu garderoby jest jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań problemu z niesfornymi rękami. Efekt ferrotypii uzyskany w Photoshopie; 1/50 s przy przysłonie f/6,3 i czułości 1600 ISO, z ręki

Co zrobić z rękami? Większość doświadczonych modelek i modeli zdaje sobie sprawę z wagi tego problemu i wypracowuje strategie ich układania w taki sposób, by korespondowały z resztą sylwetki. Ryzyko takiego podejścia polega na jego powtarzalności: może się okazać, że każda kolejna sesja z daną modelką wygląda tak samo ze względu na rutynowe pozy i gesty. Klasyczne ułożenie rąk, zaprezentowane przez modelkę na tym zdjęciu, stanowi jedną z wielu możliwości. Akurat w tym przypadku poza wpisuje się w stylistykę fotografii, podkreślając jej marzycielski, senny klimat. Zdjęcie w podczerwieni; 1/50 s przy przysłonie f/6,3 i czułości 1600 ISO, z ręki